Vorige week kreeg ik een mail van zo’n prijsvergelijkingswebsite die ik ooit gebruikt heb met de suggestie om mijn energiecontract vast te zetten. Ik was toch wel benieuwd en jawel, er waren ondertussen aanbiedingen bijgekomen waar ik wat aan had, dus heb ik een nieuw energiecontract afgesloten.
Begin deze week ontving ik het contract per mail, maar er was me iets niet duidelijk over het tarief, dus stuurde ik een mailtje terug met een vraag hierover. Ik omschreef wat me niet duidelijk was en eindigde met de vraag: “Hoe zit dit?”
Verwarring
Ik kreeg een mail terug en las een nogal cryptische tekst, die ik het beste kan omschrijven als een filosofische overpeinzing over energietarieven. Ik begreep niet waar de medewerkster het over had, en mijn vraag was ook niet beantwoord.
Toen ging ineens een lampje branden… Zou het kunnen zijn dat de mail door AI was geschreven? Ik had namelijk wel een soort van antwoord gekregen op de nogal algemene vraag die ik stelde: ‘Hoe zit dit?’
Ik besloot toen om mijn vraag opnieuw te sturen, maar deze keer alsof ik inderdaad met een AI-taalmodel aan het praten was: dus de vraag, plus instructies over hoe ik het antwoord zou willen ontvangen. Ik hoefde niet lang te wachten op een reactie en deze keer kreeg ik wel een antwoord op mijn vraag.
Maar ook deze tekst was merkwaardig geschreven. Het feit dat de medewerkster geen aanstoot nam aan mijn kinderlijke instructie en steeds naar zichzelf verwees als ‘wij’, maakte het voor mij duidelijk – ik was in gesprek met een AI-taalmodel.
Een onprettig gevoel
Ook al gebruik ik steeds vaker ChatGPT en andere AI-taalmodellen in plaats van Google als ik iets opzoek op het internet, het feit dat een groot bedrijf nu de klantenservice had uitbesteed aan een computer, gaf me een kil en eenzaam gevoel.
Wat ik voor me zag, is hoe ik als mens in de toekomst vooral te maken zal krijgen met AI-bots die mij te woord staan. Geen mens die je meer zal kunnen spreken. Dat idee triggerde bij mij het gevoel van eenzaamheid. Een maatschappij waar menselijke interactie steeds beetje bij beetje verder uit beeld komt. Eentje, zoals in de Britse komedieserie Little Britain, waarbij de computer het voor het zeggen krijgt en als je pech hebt zegt: “Computer says no” 😉.
Positief herkaderen
Als NLP-er kan ik ervoor kiezen om hier een positieve draai aan te geven. Met deze ontwikkeling hoef ik tenminste niet meer te dealen met chagrijnige klantenservicemedewerkers, en zo komen er heel veel mensen vrij die elders hard nodig zijn. Ook al is dit misschien waar, het voelt voor mij ook zielloos en doods.
De kern van mens zijn
Mensen zijn bijzondere wezens. We kennen gedachten en emoties, trauma’s, overtuigingen, taal, cultuur, en ga zo maar door. Ieder mens is uniek. Zoals jij, zal er maar ooit één bestaan. Dat maakt het allemaal zo boeiend. Je weet als mens nooit hoe een interactie met een ander zal verlopen. Soms is het verrassend en leuk, en soms weet je niet hoe snel je uit de interactie wil vertrekken. Die onvoorspelbaarheid is wat het leven onder andere zo bijzonder maakt. Dat is leven.
Een spier die je niet oefent…
Vaardigheden zijn als het ware net als spieren. Als je ze niet gebruikt of ermee oefent, worden ze steeds zwakker en verliezen ze hun waarde. Om als mens te kunnen samenleven met anderen hebben we allerlei vaardigheden nodig, waaronder communicatievaardigheden, en die vergen oefening!
Als je mensen vraagt waar het misgaat binnen relaties of op het werk, dan komt steevast “communicatie” in de top drie probleemgebieden. Goede en effectieve communicatie gaat over zoveel meer dan hoe je iets zegt. Het gaat om verbinding maken met iemand anders, elkaar proberen te begrijpen, en dan met respect voor elkaar een gesprek voeren.
Vaardigheden leren
Maar deze vaardigheden komen niet vanzelf aanwaaien. Een deel komt door ervaring. Hoe meer je in contact staat met anderen, hoe meer je de kans hebt om te leren. Een groot ander deel komt door opvoeding en onderwijs. We leren als mensen van elkaar. Je krijgt tips van iemand hoe je iets moet oppakken, en zowaar, als je die toepast, merk je dat de uitkomst veel beter is dan voorheen.
Als je mijn nieuwsbrieven eerder hebt gelezen, dan heb je ondertussen wel door dat NLP veel gaat over communicatie. Je leert in NLP allerlei praktische vaardigheden en uitgangspunten die communicatie met mensen makkelijker maken.
Een glazen bol
Die heb ik niet, dus ik kan alleen maar gissen naar hoe het leven er over tien jaar uitziet wanneer AI een veel groter deel van het dagelijks leven is gaan uitmaken. Ik probeer positief te blijven, maar ik vermoed dat vooral jongeren veel meer behoefte zullen hebben aan begeleiding als het aankomt op communicatie en sociale vaardigheden. Want zij zullen als eerste meemaken hoe het is om veel meer met computers als gesprekspartners om te gaan dan met de mensen om hen heen.
Toch wil ik eindigen met een positieve noot. Hopelijk wordt deze AI-revolutie er een waarin we beseffen hoe bijzonder het is om als mens te mogen leven en dat we daardoor veel meer tijd en energie gaan steken in het vinden van verbinding met elkaar. Daar wordt de wereld, volgens mij, toch een heel stuk leuker van. We hebben hierin allemaal een keuze. De tijd zal het leren.